Naghahanda ang Department of Budget and Management (DBM) para sa susunod na yugto ng proseso ng pagpaplano ng budget, kung saan hinihikayat ang mga ahensya ng gobyerno na magsumite ng mga panukala para sa mga bagong programa o pagpapalawak ng mga kasalukuyang proyekto. Kasabay nito, tinatapos na ng pamahalaan ang unang tier ng two-tier budgeting system nito, na nakatuon sa mga patuloy na gastusin.

Ayon kay Budget Secretary Amenah Pangandaman, tinatapos na ng DBM ang Tier 1 na sumasaklaw sa mga umiiral na proyekto at aktibidad. “We are just cleaning up Tier 1. And then agencies can submit their Tier 2 proposals,” aniya.

(Inaayos na lang namin ang Tier 1. Pagkatapos, maaari nang magsumite ang mga ahensya ng kanilang mga panukala para sa Tier 2.)

Inaasahan na magsisimula ang pagsumite ng mga panukala sa katapusan ng buwan.

Ang Tier 2, na sumusuri sa mga bago o pinalawak na inisyatiba, ang magtatakda kung gaano kalaki ang fiscal space na maaaring ilaan para sa mga bagong proyekto o pagpapalawak ng mga kasalukuyan proyekto. Kasama rito ang mga pag-aayos sa saklaw, oras, benepisyaryo, at paraan ng pagpapatupad. Tinitiyak ng prosesong ito na ang paggastos ng pamahalaan ay naaayon sa mga prayoridad nito habang pinapanatili ang fiscal discipline.

Ang proposed national expenditure program para sa 2026 ay nakatakda sa record P6.793 trilyon, na 7.3% na mas mataas kaysa sa budget ng 2025 na P6.326 trilyon. Kabilang sa mga pangunahing prayoridad ang pagtugon sa epekto ng mataas na presyo ng pagkain, pagprotekta sa purchasing power ng mga Pilipino, at pagpapalawak ng imprastruktura.

Bukod dito, susuportahan ng budget ang patuloy na digital transformation ng public financial management upang mapataas ang kahusayan at transparency.

Ang two-tier approach na ito ay nagbibigay-daan sa pamahalaan na balansehin ang mga kasalukuyang commitment at bagong oportunidad. Tinitityak din na maayos ang paglalaan ng mga resources. 

Para sa mga negosyante at entrepreneur, nagbibigay ito ng senyales sa mga potensyal na larangan para sa pakikipagtulungan at paglago, lalo na sa larangan ng imprastruktura at digital innovation.

Habang nagpapatuloy ang DBM sa pagtanggap ng mga panukala para sa Tier 2, hinihikayat ang mga stakeholder na manatiling engaged, dahil ang final budget na ito ang magdidikta sa direksyon ng ekonomiya ng bansa sa mga susunod na taon.

(Larawan: DBM Bulletin)