Mga Dam sa China, nakakapagpabagal sa ikot ng mundo?
Robel A. Almoguerra Ipinost noong 2025-09-13 23:04:20
MANILA, Philippines — Isang nakakagulat ngunit kapansin-pansing epekto ng pinakamalaking dam sa buong mundo, ang Three Gorges Dam sa China, ang natuklasan ng mga siyentipiko: bahagya nitong napapabagal ang ikot ng mundo.
Ayon sa mga eksperto, tinatayang humaba ang isang araw sa Earth ng humigit-kumulang 0.06 microseconds o 60 nanoseconds kada araw. Bagama’t halos imposibleng maramdaman ng tao, napapatunayan nito kung paanong ang mga malalaking proyektong gawa ng tao ay maaaring makaapekto sa mismong pisikal na katangian ng ating planeta.
Ang dahilan ng pagbabagong ito ay ang napakalaking reservoir ng tubig na hawak ng dam. Kapag ang napakalaking bigat ng tubig ay nakolekta sa isang lugar, nagbabago ang distribusyon ng masa ng mundo. Katulad ng isang figure skater na bumabagal ang ikot kapag iniunat ang mga braso, ganito rin ang epekto sa Earth: tumaas ang moment of inertia ng planeta, dahilan para bahagyang bumagal ang pag-ikot nito.
Bagama’t maliit ang epekto kung ikukumpara sa iba pang natural na salik tulad ng lindol, pagtaas ng dagat, at paggalaw ng yelo sa mga pole, nananatiling mahalaga ang pagtutok ng mga siyentipiko. Mahalaga ang eksaktong sukat ng ikot ng Earth para sa teknolohiyang nakadepende rito, tulad ng GPS, satellite communications, at astronomical observations.
Itinuturing ng mga eksperto na ang pagtuklas na ito ay paalala na maging ang malalaking inprastruktura ng tao ay may impluwensya sa mas malawak na galaw ng ating mundo. (Larawan: Google)