Umabot na sa ₱17 trilyon ang kabuuang utang ng Pilipinas ngayong 2025, batay sa pinakahuling ulat ng Bureau of the Treasury. Isa itong bagong rekord na nagdudulot ng pangamba sa ilang eksperto at mamamayan ukol sa estado ng ekonomiya ng bansa.

Bakit Lumobo ang Utang?

Ayon sa mga ekonomista, maraming salik ang nagtulak sa mabilis na paglaki ng utang ng gobyerno. Kabilang dito ang:

Pangungutang para sa pandemya at recovery programs – Mula pa noong 2020, patuloy ang pangungutang ng gobyerno upang tustusan ang mga ayuda, bakuna, at iba pang COVID-19 response programs.

Infrastructure spending – Malaking bahagi ng budget ang nakalaan para sa malalaking proyekto gaya ng mga kalsada, tulay, at railway systems sa ilalim ng "Build Better More" program.

Mataas na interest rates at inflation – Ang pagtaas ng global interest rates ay nagdagdag rin sa halaga ng utang dahil tumaas ang bayad sa interes.

Ano ang Kahulugan Nito Para sa mga Mamamayan?

Ang malaking utang ay hindi awtomatikong masama, lalo na kung ito ay napupunta sa makabuluhang proyekto. Ngunit may mga panganib din:

Posibleng dagdag buwis – Upang mabayaran ang utang, maaaring magpatupad ng dagdag na buwis o higpitan ang koleksyon.

Mababang budget para sa serbisyo publiko – Kung malaking bahagi ng budget ay napupunta sa pambayad-utang, maaaring lumiit ang pondo para sa edukasyon, kalusugan, at iba pa.

Pagkawala ng tiwala ng investors – Kung hindi mapangasiwaan nang maayos ang utang, maaaring mawalan ng kumpiyansa ang mga dayuhang namumuhunan.

Ano ang Sinasabi ng Gobyerno?

Ayon sa Department of Finance, kontrolado pa naman ang utang ng bansa. Anila, mahalaga ang mga hiniram na pondo upang patuloy na palaguin ang ekonomiya at pondohan ang mga proyektong makikinabang ang mamamayan.

Giit nila, ang mahalaga ay manatiling sustainable o kayang bayaran ng bansa ang utang sa takdang panahon. Isa sa mga layunin ngayon ng administrasyon ay ang palawakin ang tax base, paigtingin ang koleksyon ng buwis, at pabutin ang credit standing ng Pilipinas sa mga pandaigdigang merkado.

Sa Huli...

Habang nakababahala ang paglobo ng utang, hindi ito agad nangangahulugang krisis. Ang mas mahalagang tanong: Saan napupunta ang perang hiniram, at paano ito babayaran?

Bantayan natin ang paggamit ng pondo at patuloy na magtanong—dahil ang bawat utang ng gobyerno ay utang din ng sambayanang Pilipino.