Maynila, Pilipinas- Isang makasaysayang kasunduan sa kapayapaan ang nilagdaan ng Democratic Republic of Congo (DRC) at Rwanda nitong Biyernes, Hunyo 27, 2025, sa pangangasiwa ng Estados Unidos, na naglalayong wakasan ang matagal nang armadong kaguluhan sa silangang Congo. Ang paglagda, na isinagawa sa U.S. State Department sa Washington, D.C., ay nagtatak ng isang bagong kabanata sa relasyon ng dalawang bansa.

Nilagdaan nina Foreign Minister Therese Kayikwamba Wagner ng DRC at Foreign Minister Olivier Nduhungirehe ng Rwanda ang kasunduan, habang saksing lumagda si U.S. Secretary of State Marco Rubio. Kalaunan ay sinalubong ni Pangulong Donald Trump ang dalawang ministro sa White House, at sinabing, "Narito tayo ngayon upang ipagdiwang ang isang maluwalhating tagumpay. Ngayon, nagwawakas na ang karahasan at pagkawasak at nagsisimula ang buong rehiyon ng isang bagong kabanata ng pag-asa."

Kasama sa kasunduan ang mahahalagang pangako upang respetuhin ang teritoryal na integridad ng bawat isa, itigil ang mga labanan, disarmahin ang mga armadong grupo, at magtatag ng isang magkasanib na mekanismo para sa koordinasyon ng seguridad sa loob ng 30 araw. Pinakamahalaga, hinahangad ng kasunduan na neutralisahin ang Democratic Forces for the Liberation of Rwanda (FDLR), isang Hutu rebel group na may kaugnayan sa 1994 genocide sa Rwanda, at tapusin ang suporta para sa anumang hindi pang-estado na armadong grupo. Nangako rin ang dalawang bansa na pangasiwaan ang pagbabalik ng mga refugee at magpatibay ng mas malalim na kooperasyong pang-ekonomiya, kabilang ang pakikipag-ugnayan sa mga kumpanyang Amerikano at mamumuhunan sa mga kritikal na mineral na suplay ng chain.

Naganap ang paglagda matapos ang buwan ng negosasyon na pinangunahan ng Special Advisor Massad Boulos ng U.S. at may suporta mula sa Qatar. Nakatuon ang diplomasya sa pagtugon sa isang dekada nang salungatan sa silangang Congo, na nagpalikas sa mahigit 7.8 milyong tao, ayon sa United Nations. Matagal nang inakusahan ng DRC ang Rwanda ng pagsuporta sa mga rebeldeng M23, na kumokontrol sa malaking bahagi ng teritoryo sa silangan ng Congo, kabilang ang mga kabiserang probinsyal. Mariing itinanggi ng Rwanda ang mga akusasyong ito, habang inaakusahan naman ang DRC ng pagsuporta sa FDLR.

Ang kaguluhan sa rehiyon ay pinalala ng labanan para sa kontrol sa napakayamang reserba ng mineral ng silangang Congo, na nagtataglay ng tantalum, ginto, cobalt, tanso, at lithium — mga kritikal na sangkap para sa teknolohiyang pandaigdig. Ang kasunduan ay kinikilala rin bilang isang mahalagang hakbang sa pagsisikap ng U.S. na palawakin ang impluwensya nito sa Africa at kontrahin ang dominasyon ng China sa sektor ng mineral ng Congo. Ipinaliwanag ni Secretary Rubio na ang kasunduan ay hindi lamang tungkol sa pagwawakas ng mga digmaan kundi upang payagan ang mga tao na "magkaroon ng mga pangarap at pag-asa para sa isang mas mabuting buhay, para sa kasaganaan, para sa pagkakataong pang-ekonomiya."

Bagama't itinuring itong "turning point" ng Rwandan Foreign Minister Nduhungirehe, kinilala rin niya ang "malaking kawalan ng katiyakan" dahil sa nakaraang mga kasunduan na hindi naipatupad. Nagbabala si Pangulong Trump ng "napakatinding parusa, pinansyal at iba pa," kung hindi susundin ang kasunduan. Patuloy na umaasa ang mga biktima at ang internasyonal na komunidad na ang kasunduan na ito ay magdadala ng tunay at pangmatagalang kapayapaan sa isang rehiyon na matagal nang pinahihirapan ng kaguluhan.