December 15, 2025 — Ipinahayag ni Senate President Vicente “Tito” Sotto III na pinag-aaralan ng Senado ang posibilidad na alisin ang papel ng mga mambabatas sa pag-iisyu ng guarantee letters para sa mga pasyente sa ilalim ng Medical Assistance for Indigent and Financially Incapacitated Patients (MAIFIP) program ng Department of Health (DOH).

Sa isang panayam, sinabi ni Sotto na layunin ng hakbang na gawing mas mabilis at mas direkta ang pagbibigay ng tulong medikal sa mga mahihirap na pasyente. “Ang plano dito sa MAIFIP, i-allow ito sa mga private hospitals para puwede mag-private hospital ang mga indigent patient, lahat ng mahihirap, ma-accommodate sa mga private hospital,” aniya.

Idinepensa rin ni Sotto ang pagtaas ng pondo para sa MAIFIP, matapos aprubahan ng bicameral conference committee ang P51 bilyon na alokasyon para sa 2026, mas mataas kaysa sa P24.2 bilyon na nakasaad sa National Expenditure Program. Ayon sa kanya, ang dagdag na pondo ay hindi pork barrel. “Hindi ‘yan pork barrel. Hindi namin ia-allow magkaroon, MAIFIP, pork barrel,” giit ni Sotto.

Sa kasalukuyan, nakadepende ang maraming pasyente sa guarantee letters mula sa mga mambabatas upang makakuha ng tulong medikal. Ngunit ayon kay Sotto, mas mainam na direktang ipasa ang pondo sa DOH at PhilHealth upang masiguro ang mas mabilis na proseso. “Congress is pushing to remove lawmakers from the issuance of guarantee letters under the MAIFIP program, as part of efforts to streamline the delivery of medical aid,” dagdag niya.

Samantala, iminungkahi ng DOH na ang pondo ng MAIFIP ay mas epektibong maipapamahagi kung ito ay direktang ilalaan sa mga local government units (LGUs). “Mas mabilis kasi kung pupunta diretso sa LGU accounting,” ayon kay DOH Assistant Secretary Albert Domingo.

Gayunpaman, binatikos ng ilang sektor ang programa. Ayon kay Caloocan Bishop Pablo Virgilio David, ang MAIFIP ay tila nagiging “health pork barrel” dahil nananatili pa ring hawak ng mga politiko ang kapangyarihan sa pamamahagi ng tulong. “Politicians will still be in control of who gets the assistance, how much, and when,” aniya.

Sa gitna ng mga panukala at kritisismo, nanindigan si Sotto na ang layunin ng Senado ay tiyakin na ang mga mahihirap na pasyente, lalo na sa mga pribadong ospital, ay makatatanggap ng agarang tulong nang hindi na dumadaan sa komplikadong proseso ng guarantee letters.