Nilagdaan ni Lanao del Sur Governor Mamintal “Bombit” Alonto Adiong, Jr. ang Executive Order No. 008, Series of 2025, na nag-aatas sa agarang pagtigil ng lahat ng operasyon ng ilegal na large-scale at small-scale mining sa lalawigan simula Setyembre 1, 2025.

Sa pamamagitan ng kautusang ito, malinaw na ipinapakita ng Pamahalaang Panlalawigan ang matatag nitong paninindigan sa pangangalaga ng kalikasan, pagprotekta sa likas-yaman, at mahigpit na pagpapatupad ng batas laban sa mga lumalabag.

Saklaw ng Executive Order

Ang Executive Order ay direktang nag-uutos sa lahat ng iligal na minahan—malaki man o maliit—na huminto sa operasyon. Sakop nito ang mga hindi rehistrado, walang sapat na permit, o lumalabag sa mga probisyon ng Philippine Mining Act of 1995 at mga lokal na ordinansa sa kalikasan at kaligtasan.

Ipapatupad ang kautusan sa pamamagitan ng:

• Provincial Environment and Natural Resources Office (PENRO)
  
  
• Philippine National Police (PNP)
  
  
• Armed Forces of the Philippines (AFP)
  
  
• Mga lokal na pamahalaan at barangay officials
  

Magkakaroon ng joint operations at monitoring, kabilang ang posibilidad ng pagrekisa sa mga kagamitan at pagbuwag ng mga illegal mining sites.

Layunin ng Kautusan

Ayon sa probisyon ng Executive Order, layunin nitong:

• Protektahan ang kalikasan laban sa pagkakalbo ng kagubatan at polusyon ng tubig
  
  
• Panatilihin ang kapayapaan at kaayusan sa mga komunidad na apektado ng mining-related conflicts
  
  
• Ibigay ang tamang proteksyon sa indigenous peoples na madalas naaapektuhan ng pagmimina
  
  
• Itaguyod ang sustainable development sa pamamagitan ng tamang paggamit ng likas-yaman

Babala sa mga Lalabag

Binigyang-diin ng gobernador na ang sinumang magpapatuloy ng iligal na pagmimina matapos ang itinakdang deadline ay haharap sa legal na aksyon, kabilang ang pagkakakulong, multa, at kumpiskasyon ng kagamitan. Maaari ring masangkot sa kasong administratibo ang mga opisyal ng barangay o LGU na mapatutunayang nagpabaya o sangkot sa operasyon ng mga ilegal na minahan.

Reaksyon ng Publiko

Mainit na tinanggap ng mga lokal na environmental groups at ilang lider ng komunidad ang kautusan, na matagal nang humihiling ng aksyon laban sa iligal na pagmimina sa mga bundok ng Lanao del Sur, partikular sa mga lugar na sakop ng Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM).

Sa paglalabas ng Executive Order No. 008, malinaw ang mensahe ni Governor Adiong: hindi maaaring ipagpatuloy ang pag-abuso sa kalikasan sa ngalan ng kita. Sa nalalapit na implementasyon nito ngayong Setyembre, nakatutok ang buong lalawigan sa kung paano ito ipatutupad — at kung magbubunga ito ng tunay na pagbabago sa kapaligiran at kabuhayan ng mga taga-Lanao del Sur.

(Source:TERNATE ONE)
(Larawan: Google, edited in Canva)