Nilagdaan ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. ang Republic Act No. 12290, na lumilikha sa Virology Institute of the Philippines (VIP) bilang pangunahing research institution ng bansa na tututok sa pag-aaral ng mga virus at viral diseases. Layunin ng batas na palakasin ang scientific capacity ng Pilipinas para mas maging handa laban sa pandemya, agricultural outbreaks, at iba pang banta sa kalusugan.

National Hub for Virology Research

Sa ilalim ng batas, ang VIP ang magiging sentro ng pananaliksik sa virology. Inaatasan itong magsagawa ng pag-aaral at development ng diagnostics, bakuna, at therapeutic solutions laban sa iba’t ibang uri ng virus na nakakaapekto sa tao, hayop, at halaman. Mahalaga ito dahil kabilang ang Pilipinas sa mga bansang pinaka-apektado ng mga nakaraang pandemya gaya ng COVID-19, at kailangan ng mas malakas na kakayahan para maagapan ang mga susunod na banta.

Pagpopondo at Tax Exemptions

Maaari ring tumanggap ang VIP ng donations, grants, gifts, at endowments mula sa lokal at internasyonal na pinagmulan. Bubuuin ang isang Virology Research Fund, na ilalagay sa National Treasury upang matiyak na maayos ang monitoring at accounting ng pondo. Ayon sa RA 12290, ang mga donasyong gagamitin eksklusibo para sa VIP ay exempted sa donor’s tax at maaari ring ibawas sa gross income ng donor bilang allowable deduction.

Magna Carta Benefits para sa mga Empleyado

Kasama sa batas na ang mga kwalipikadong empleyado ng VIP ay tatanggap ng benepisyo sa ilalim ng Magna Carta for Scientists, Engineers, Researchers, and Other S&T Personnel in Government (RA 8439). Ito ay para mas maengganyo ang mga eksperto at mananaliksik na magtrabaho sa institusyon at manatili sa serbisyo publiko.

Oversight at Accountability

Inaatasan ang VIP na magsumite ng taunang ulat sa Pangulo at sa mga komite ng Senado at Kamara hinggil sa Science and Technology bago mag-March 30 bawat taon. Bubuuin din ang isang Joint Congressional Oversight Committee, na binubuo ng mga kinatawan mula sa Senado at Kamara, para tutukan ang implementasyon ng batas at tiyakin na natutupad ang layunin nito.

Transitory Provisions

Sa loob ng tatlong taon, ang mga opisina at yunit sa ilalim ng Department of Science and Technology (DOST) na may kaugnayan sa virology research ay ililipat at isasama sa VIP. Kasama rito ang lahat ng assets, pasilidad, records, at empleyado, alinsunod sa Republic Act No. 6656 na nagpoprotekta sa security of tenure ng mga kawani ng gobyerno sa panahon ng reorganization.

Itinuturing ng mga mambabatas at siyentipiko ang RA 12290 bilang isang landmark legislation. Ayon sa kanila, makakatulong ito para hindi na laging umaasa ang bansa sa imported na bakuna o teknolohiya kapag may health crisis. Sa halip, magkakaroon ang Pilipinas ng sariling virology expertise at local research capacity na pwedeng gamitin para sa parehong public health at agricultural concerns gaya ng African Swine Fever at rice crop viruses.

Dagdag pa rito, nakikita ang VIP bilang investment sa future resiliency ng bansa. Sa panahon ng climate change at global health threats, mas nagiging madalas at unpredictable ang paglitaw ng mga bagong virus. Sa pamamagitan ng VIP, maagang makakapag-develop ng preventive measures at mas mababawasan ang epekto sa ekonomiya at kalusugan ng mga Pilipino.

Sa pagpirma ni Pangulong Marcos sa RA 12290, nagsisimula ang pagtatatag ng Virology Institute of the Philippines bilang tugon sa pangangailangan ng bansa para sa mas matibay na siyentipikong depensa laban sa mga sakuna at pandemya. Inaasahan na sa susunod na mga taon, ang VIP ay magiging simbolo ng mas pinatibay na Filipino scientific capability para sa kalusugan, agrikultura, at pambansang seguridad.