Inanunsyo ni Punong Ministro Datuk Seri Anwar Ibrahim noong Enero 2025 na nalutas na ang hindi pagkakaunawaan sa pagitan ng Petroliam Nasional Bhd (Petronas) at Petroleum Sarawak Bhd (Petros) hinggil sa karapatan sa pamamahagi ng gas sa Sarawak. Sa kasunduang ito, ang Petros ang may awtoridad sa pamamahagi ng gas sa loob ng Sarawak, habang nananatili ang pambansang papel ng Petronas, lalo na sa operasyon ng liquefied natural gas (LNG).

Ang Sarawak Gas Distribution Ordinance 2016 ay hindi lumalabag sa Petroleum Development Act 1974 o anumang batas pederal, kaya't hindi apektado ang posisyon ng Petronas. Layunin ng kasunduang ito na mapanatili ang balanse sa pagitan ng interes ng estado at pambansang patakaran sa enerhiya.

Pinagmulan ng Alitan

Ang isyu ay umiikot sa kontrol at pamamahagi ng likas na gas sa Sarawak sa pagitan ng pambansang kompanya ng langis, ang Petronas, at ng estado nitong kumpanya, ang Petros. Sa ilalim ng Petroleum Development Act ng 1974, may eksklusibong karapatan ang Petronas sa mga reserbang langis at gas ng bansa.

Subalit, sa mga nakaraang taon, iginiit ng Sarawak ang mas malaking kontrol sa sariling likas na yaman, na naging dahilan ng tensyon sa pagitan ng dalawang kumpanya.

Kasaysayan ng Negosasyon

Noong Pebrero 2024, itinalaga ang Petros bilang tanging tagapamahagi ng gas sa Sarawak. Nangangahulugan ito na bibilhin ng Petros ang lahat ng natural gas na nalilikha sa estado para ipamahagi at ibenta sa mga downstream players. Bahagi ito ng mas malawak na estratehiya ng Sarawak upang mas makinabang sa kanilang yamang likas at mapataas ang kita mula sa industriya ng langis at gas.

Gayunpaman, nagkaroon ng hindi pagkakaunawaan tungkol sa karapatan sa distribusyon ng gas. Ang eksklusibong posisyon ng Petronas bilang pangunahing tagapamahagi ng gas ay tinutulan ng Sarawak sa pamamagitan ng pagtatalaga sa Petros bilang nag-iisang gas aggregator sa estado.

Nagsimula ang negosasyon noong Hulyo 2024 ngunit hindi umabot sa kasunduan sa itinakdang deadline noong Oktubre 1, 2024. Sa kasalukuyan, may kaso pang dinidinig sa korte, kung saan isang pansamantalang utos ang ipinalabas upang ipatigil ang lahat ng bayad para sa suplay ng natural gas sa Bintulu sa pamamagitan ng Shell MDS Malaysia Sdn Bhd habang hindi pa nareresolba ang alitan.

Resolusyon at Kasalukuyang Kalagayan

Noong Disyembre 2024, inanunsyo ni Sarawak Premier Datuk Patinggi Tan Sri Abang Johari Tun Openg na naresolba na ang isyu sa pagitan ng Petronas at Petros. Sumang-ayon umano ang Petronas na kilalanin ang Petros bilang tanging gas aggregator ng Sarawak.

Ngunit, nilinaw ni Law Minister Azalina Othman Said noong Enero 2025 na ang kasunduang ito ay hindi kasama ang operasyon ng LNG. Mananatili sa kontrol ng Petronas ang mga aktibidad na may kaugnayan sa LNG, na nagpapahintulot dito na manatiling pangunahing manlalaro sa sektor na ito.

Hinaharap ng Industriya ng Gas sa Malaysia

Sa Pebrero 2025, may malinaw nang pagkakaunawaan: ang Petros ang mamamahala sa distribusyon ng gas sa loob ng Sarawak, habang mananatili sa Petronas ang operasyon ng LNG. Ipinahayag ni Punong Ministro Anwar Ibrahim na ang industriya ng langis at gas sa Malaysia ay patuloy na susunod sa Petroleum Development Act ng 1974 upang matiyak na ang mga umiiral na kasunduan ay iginagalang, lalo na sa mga internasyonal na kasosyo.

Ang kasunduang ito ay nagpapakita ng lumalawak na kontrol ng Sarawak sa pamamahala ng sarili nitong likas na yaman. Gayunpaman, bagaman nakamit ng Sarawak ang mas malaking bahagi ng awtoridad sa pamamahagi ng gas, nananatiling mahalaga ang Petronas sa pambansang industriya ng langis at gas, partikular sa LNG sector. Layunin ng kasunduang ito na mapanatili ang balanse sa pagitan ng interes ng estado at pambansang estratehiya sa enerhiya, na may layuning tiyakin ang patuloy na paglago at katatagan ng sektor sa Malaysia.

Larawan: Petronas