PARIS, Marso 4, 2025 - Sa Culiacán, kabisera ng estado ng Sinaloa sa Mexico, lumala ang karahasan sa pagitan ng iba't ibang grupo ng Sinaloa drug cartel, na nagdulot ng halos araw-araw na barilan, pagsasara ng mga paaralan, at takot sa mga residente. Ang kaguluhan ay sumiklab matapos hulihin ng mga ahente ng Estados Unidos si Ismael "El Mayo" Zambada, lider ng kartel, na nagdulot ng tunggalian para sa pamumuno.

Mahigit 900 na pagpatay ang naiulat mula Setyembre, kasabay ng pagtaas ng carjacking at kidnapping. Sa kabila ng pinaigting na seguridad dulot ng presyon ni Pangulong Donald Trump sa Mexico kontra droga, patuloy pa rin ang produksyon ng fentanyl at ang karahasan.

Bilang tugon sa presyon ng Amerika, nagpadala si Pangulong Claudia Sheinbaum ng 10,000 sundalo sa Operation Northern Border upang labanan ang drug trafficking, ilegal na migrasyon, at kriminalidad, habang iniiwasan ang banta ng taripa mula sa Estados Unidos. Ang kolaborasyon na ito ay nagresulta sa masusing inspeksyon sa mga sasakyan, pagkumpiska ng kontrabando, at mahigit 583 pag-aresto, na nagpatunay sa dedikasyon ng Mexico sa seguridad ng hangganan.

Halimbawa, kamakailan ay nakasamsam ang mga awtoridad ng Mexico ng tinatayang 5 bilyong dosis ng methamphetamine sa Sinaloa, isang malaking dagok sa mga kartel. Gayunpaman, ang pagtigil ng ayuda ng Estados Unidos ay nagpatigil din sa programa ng United Nations kontra sa mga kemikal na ginagamit ng mga kartel sa paggawa ng fentanyl, na nagdulot ng hamon sa kasalukuyang kampanya kontra droga.

Ang bagong estratehiya ni Trump laban sa mga kartel ay nagbigay ng dagdag na kapangyarihan at kasangkapan sa administrasyon ng US upang patawan ng presyon ang mga awtoridad ng Mexico. Subalit, may pangamba ukol sa epekto nito sa soberanya ng Mexico at sa relasyon ng dalawang bansa.

Bagaman nagdulot ng ilang positibong resulta ang presyon ni Trump, nananatiling malubha ang sitwasyon sa mga lungsod na sinasalanta ng kartel. Ang patuloy na karahasan at alitan sa loob ng mga kartel ay nagpapakita na hindi simpleng suliranin ang drug trafficking at nangangailangan ng iba't ibang paraan upang ito'y masolusyunan nang epektibo.

Larawan: AP Photo/Fernando Llano