OKTUBRE 2, 2025 — Opisyal na nagsara ang pamahalaan ng Estados Unidos nitong Oktubre 1, 2025, matapos mabigo ang Kongreso na magkasundo sa panukalang pondo para sa bagong fiscal year. Dahil dito, mahigit 1.6 milyong empleyado ng gobyerno ang apektado — kalahati sa kanila ay pinauwi nang walang bayad, habang ang natitirang bahagi ay patuloy na nagtatrabaho kahit walang sahod.

Ang pagsasara ay resulta ng matinding banggaan sa pagitan ng mga Republicans at Democrats sa usapin ng pondo para sa health care. Hindi pumasa ang dalawang magkaibang panukala sa Senado — isa mula sa mga Democrats na layong palawigin ang health care subsidies, at isa mula sa mga Republicans na naglalayong magpatuloy ang operasyon ng pamahalaan sa loob ng pitong linggo.

Ayon sa White House Office of Management and Budget, inatasan na ang mga ahensya na ipatupad ang “orderly shutdown.” Ibig sabihin, tigil-operasyon ang mga hindi itinuturing na “essential,” kabilang ang mga ahensyang may kinalaman sa inspeksyon ng pagkain, pangangalaga sa mga pambansang parke, at ilang programa sa kalusugan.

Sa panayam ng Politico, sinabi ni White House budget director Russ Vought: “We will be looking for opportunities to reduce the size of the federal government.” 

(Maghahanap kami ng mga pagkakataon para paliitin ang pamahalaan.)

Ang pahayag na ito ay tugma sa matagal nang layunin ni Pangulong Donald Trump na bawasan ang burukrasya. Sa kanyang pagbabalik sa puwesto, sinimulan na niya ang pagbawas ng libu-libong posisyon sa gobyerno. Ngayon, ginagamit ang shutdown bilang paraan para ipagpatuloy ang layuning ito.

Sa kasalukuyan, patuloy pa rin ang operasyon ng ilang serbisyong itinuturing na “essential” gaya ng Social Security, Medicare, Medicaid, serbisyo sa koreo, at mga ahensyang may kinalaman sa seguridad. Gayunpaman, ang mga empleyado sa mga serbisyong ito ay hindi rin makakatanggap ng sahod habang tumatagal ang shutdown.

Sa ulat ng Congressional Budget Office, tinatayang $400 milyon kada araw ang nawawala sa sahod ng mga empleyado. Kung tatagal pa ito, posibleng maulit ang nangyari noong 2018–2019 shutdown na tumagal ng 35 araw, kung saan maraming manggagawa ang dumulog sa food banks at hindi nakapasok sa trabaho dahil sa kakulangan sa pamasahe at childcare.

Ayon kay Senate Minority Leader Chuck Schumer, “We want to sit down and negotiate, but the Republicans can't do it in their partisan way, where they just say it's our way or the highway.” 

(Gusto naming makipag-usap, pero hindi ito magagawa ng mga Republicans sa paraan nilang makasarili, kung saan sinasabi nilang kami lang ang tama at dapat masunod.)

Sa kabila ng panawagan para sa kompromiso, nananatiling matigas ang posisyon ng bawat panig. Ang mga Democrats ay naninindigan sa pagpapalawig ng health care tax credits, habang ang mga Republicans ay tumatanggi sa anumang hakbang na magpapalawak sa gastusin ng pamahalaan.

Sa mga base militar ng Amerika sa Asia-Pacific, minimal ang epekto ng shutdown. 

Ayon sa Camp Zama sa Japan, “Military personnel will continue in a normal duty status without pay until such time as a continuing resolution or appropriations are passed by Congress and signed into law.” 

(Magpapatuloy ang tungkulin ng mga sundalo kahit walang sahod hangga’t walang bagong batas na pumapasa sa Kongreso.)

Sa mga pambansang parke, bukas pa rin ang mga daanan at tanawin, ngunit 64% ng mga empleyado ng National Park Service ay naka-furlough. Walang maglilinis ng trail, mag-aayos ng pasilidad, o magbibigay ng serbisyo sa mga bisita. Kung maging banta sa kaligtasan ang dami ng tao, posibleng ipasara ang ilang bahagi ng parke.

Sa sektor ng transportasyon, patuloy pa rin ang trabaho ng mga air traffic controllers at TSA agents, ngunit wala ring bayad. Ang IRS ay may pondo para sa limang araw ng operasyon, ngunit hindi malinaw kung ano ang mangyayari pagkatapos nito.

Sa kabila ng kaguluhan, nananatiling matatag ang ilang bahagi ng ekonomiya. Ayon sa ulat ng CoinGabbar, sa 86% ng mga nakaraang shutdown, bumawi ang S&P 500 sa loob ng isang taon, kadalasang may average na 13% na pagtaas. Tumaas din ang presyo ng ginto ngayong taon, na umabot sa 45% year-to-date growth, habang humina ang halaga ng dolyar.

Gayunpaman, hindi ito sapat na ginhawa para sa mga manggagawang nawalan ng kita. Sa mga kontratista at negosyong umaasa sa pamahalaan, walang katiyakan kung sila ay makakabawi pa.

Hanggang sa oras ng pagsulat, wala pang kasunduan sa Kongreso. Ang shutdown ay patuloy, at ang epekto nito ay lalong lumalalim habang tumatagal ang tensyon sa pagitan ng mga mambabatas.

(Larawan: Yahoo)