April 4, 2025 — Lumipad sa The Hague, Netherlands ang isang Pilipina na nawalan ng dalawang kapatid sa war on drugs ng administrasyong Duterte upang simulan ang proseso ng kanyang paglahok sa International Criminal Court’s (ICC) proceedings laban kay dating Pangulong Rodrigo Duterte.

Nakilala lamang bilang “Mira” para sa kanyang kaligtasan, sinabi niyang walang basehan ang pagkakadawit ng kanyang mga kapatid sa droga at pinatay sila sa isang police operation noong Mayo 2017. Pumunta siya sa Netherlands upang katawanin ang kanyang pamilya at ang libu-libong iba pang naapektuhan ng umano’y extrajudicial killings (EJKs) sa ilalim ng panunungkulan ni Duterte.

“We are here to show that victims truly exist, that there are many of us,” ani Mira sa isang panayam sa GMA Network’s 24 Oras. “Many are still afraid to come forward, even though they know they are victims.”

Ayon sa isang 16-page document na isinumite ng ICC registry sa Pre-Trial Chamber I, nakapagsagawa na sila ng tatlong konsultasyon kasama ang mahigit 200 indibidwal na kumakatawan sa higit 2,000 EJK victims at 1,500 pamilya.

Nilinaw ng ICC spokesperson na si Fadi El Abdallah na ang mga konsultasyong ito ay hindi partikular na nakatutok sa kaso ni Duterte, kundi bahagi ng standard procedures ng ICC tuwing naghahanda sa mga kaso na may kaugnayan sa malawakang paglabag sa karapatang pantao.

“When we investigate a particular situation—like the Philippines—we start engaging with the media and victims to prepare in case a trial moves forward,” paliwanag ni El Abdallah.

Sa kasalukuyan, nire-review ng ICC kung paano maaaring patunayan ng mga biktima ang kanilang pagkakakilanlan, lalo na’t naantala ang unified national ID system sa Pilipinas. Humiling ang ICC registry sa korte na kilalanin ang iba’t ibang government-issued IDs bilang valid na dokumento.

Nilinaw rin ni El Abdallah na hindi lahat ng biktima ay awtomatikong magiging saksi. “A witness can be an expert, an insider, or a victim, but not all victims are necessarily called to testify,” aniya.

Tiniyak naman ng ICC na pananatilihing confidential ang pagkakakilanlan ng mga biktima sa buong proseso ng paglilitis.

Si Duterte ay nahaharap sa mga akusasyon ng crimes against humanity kaugnay ng kanyang anti-drug campaign, kung saan mahigit 6,000 katao ang opisyal na naitalang nasawi ayon sa datos ng gobyerno. Ngunit ayon sa human rights groups, posibleng umabot sa 30,000 ang tunay na bilang ng mga napatay, kabilang ang mga hindi naireport na kaso.

Kasalukuyang nakakulong si Duterte sa Scheveningen Prison sa The Hague, habang hinihintay ang confirmation of charges hearing na itinakda sa Setyembre.